Thực tế, đây là loại thu phí mà Hải Phòng đã áp dụng thu từ 3 năm qua, với tên gọi “Phí sử dụng lề đường, bến bãi, mặt nước đối với hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất, hàng chuyển khẩu, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh… qua cảng Hải Phòng”. Đây là một khoản thu lớn cho thành phố, cụ thể: Tháng 12/2013 thu 29 tỷ đồng; năm 2014 thu 281 tỷ đồng; năm 2015 thu 462 tỷ đồng và dự kiến năm 2016 thu khoảng 760 tỷ đồng. Khoản thu này đã được phân bổ vào một số công trình lớn, quan trọng của thành phố, góp phần cải thiện tình hình chi ngân sách.

Tuy nhiên, từ ngày 1/1/2017, Luật Phí và lệ phí đã được Quốc hội thông qua sẽ chính thức có hiệu lực, tại danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật phí và lệ phí không còn loại phí sử dụng lề đường, bến bãi, mặt nước đối với hàng hóa kinh doanh tạm nhập tái xuất, hàng chuyển khẩu, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh. Do đó, UBND TP. Hải Phòng đã giao Sở Tài chính căn cứ vào danh mục phí, lệ phí mới ban hành, xây dựng Đề án thu phí thay thế đối với các hoạt động sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng khu vực các cửa khẩu cảng biển Hải Phòng. Đây là loại phí thuộc thẩm quyền quy định của Hội đồng nhân dân thành phố, bảo đảm cho khoản thu lớn này không gián đoạn.

Theo đề án đang được xây dựng, ngoài việc thu phí đối với các doanh nghiệp kinh doanh, hàng tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu, hàng gửi kho ngoại quan… đã áp dụng trong thời gian qua, đề án sẽ mở rộng đối tượng thu phí bao gồm hàng hóa trong container và hàng hóa lỏng, hàng hóa rời. Mức thu với các đối tượng cũ cơ bản vẫn giữ nguyên chỉ bổ sung mức thu đối với hàng hóa nhập khẩu, hàng hóa xuất khẩu bằng container. Theo đó, container 20 feet sẽ chịu mức thu phí là 250.000 đồng/cont, với container 40 feet là 500.000 đồng/cont; hàng lỏng, hàng rời là 10.000 đồng/tấn. Đây là mức thu được xây dựng trên cơ sở khảo sát thực tế và tham khảo mức thu của một số tỉnh, thành phố có cửa khẩu như Quảng Ninh, bảo đảm hợp lý đối với hoạt động của các doanh nghiệp. Cũng theo báo cáo của Sở Tài chính, đề án này được xây dựng đúng và đủ theo các cơ sở pháp lý hiện hành. Với dự kiến sản lượng hàng hóa thông qua cảng Hải Phòng năm 2016 đạt 80 triệu tấn, đề án này sẽ tạo khoản thu khoảng 1.600 tỷ đồng (gấp hơn 2 lần so với số thực hiện năm 2016). Nếu được thông qua đề án cũng tạo ra thêm một khoản thu khá lớn cho ngân sách thành phố trong những năm tiếp theo.

UBND TP. Hải Phòng tiếp tục giao UBND quận Hải An chịu trách nhiệm thu phí, phối hợp cùng Cục Hải quan Hải Phòng, Cục Thuế, Sở Tài chính và các cơ quan liên quan xây dựng quy chế phối hợp thực hiện, bảo đảm sự thuận lợi cho việc kê khai, nộp phí của các DN. Dự kiến, đề án sẽ được xem xét ngay trong tháng 12 này (tại kỳ họp thứ 3, HĐND TP. Hải Phòng khóa 15).